31 кастрычніка 2024 года на афіцыйным канале беларускага выдавецкага дома «Беларусь сёння», які належыць і кантралюецца беларускім урадам, было размешчана відэа пад “гучнай” назвай: Дарога ў ЕС – гэта шлях у нікуды. Чаму еўраінтэграцыя больш не прывабная. У гэтым відэа аналітык дзяржаўнай “фабрыкі думак” Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў (БІСД) Аляксей Аўдонин распавёў наступнае:
Сама ідэя еўраінтэграцыі дыскрэдытавала сябе, у першую чаргу з-за таго, што ніякай еўраінтэграцыі краін, такіх кандыдатаў на еўраінтэграцыю, увогуле не адбываецца. Еўраінтэграцыя ва Украіне. З першага Майдана была Еўраінтэграцыя, вам трэба выканаць усе ўмовы, да чаго гэта прывяло — да вайны. Еўраінтэграцыя ў Польшчы і краінах Балтыі, да чаго прывяла — да разбурэння ў іх сельскай гаспадаркі, ролевікоў, фермераў, разбурэння ўласных прадпрыемстваў і велізарнага адтоку працоўнай сілы з гэтых тэрыторый. Ужо ўсе разумеюць, што еўраінтэграцыя — гэта проста адна з формаў падману, якую рэалізуе Захад для дасягнення сваіх ключавых мэт.
Спробавалі разабрацца:
Вердыкт: Цалкам недакладная інфармацыя
Эканамічны рост, пацверджаны дадзенымі па ВУП на душу насельніцтва, а таксама рост паказчыкаў індэкса якасці жыцця і індэкса шчасця, рэальна дэманструюць важнасць і перавагі еўраінтэграцыі для насельніцтва краін Балтыі і Рэспублікі Польшча. Рэйтынгавая шкала
Спачатку паглядзім стан эканомік. Для гэтага выберым ужо крыху састарэлы, але ўсё яшчэ асноўны ВУП на душу насельніцтва (GDP per capita) – гэта агульны кошт усіх вырабленых тавараў і паслуг краіны за год, падзелены на колькасць жыхароў, што паказвае сярэднюю эканамічную прадукцыйнасць на аднаго чалавека. Крыніца дадзеных: WorldBank Data.
У 1995 годзе паказчыкі ва ўсіх разгледжаных краінах былі амаль аднолькавыя, але за 30 гадоў адбыліся значныя змены ў эканоміках і якасці жыцця людзей.
Паводле дадзеных Міжнароднага валютнага фонду (МВФ) за 2023 год, 21 краіна мае намінальны валавы ўнутраны прадукт (ВУП) звыш 800 мільярдаў долараў ЗША:
20. Швейцарыя – 885,1 млрд даляраў
21. Польшча – 808,4 млрд даляраў
Заадно высветлілі нечаканую рэч, што ВУП Літвы абагнаў (sic!) ВУП Беларусі ў 2023 годзе на 6 мільярдаў USD: Гэта пры трохразовай розніцы ў насельніцтве!
Але ВУП на душу насельніцтва не заўсёды наўпрост адлюстроўвае якасць жыцця ў краінах:
- Няроўнасць размеркавання даходаў: Высокі ВУП можа канцэнтравацца ў невялікай групы насельніцтва, у той час як большасць жыве ў беднасці.
- Кошт жыцця: У краінах з высокім ВУП часта вышэйшыя цэны на жыллё, ежу і паслугі.
- Сацыяльныя фактары: ВУП не ўлічвае:
- Якасць і даступнасць аховы здароўя
- Адукацыю
- Экалагічную сітуацыю
- Сацыяльныя гарантыі
Больш дакладную карціну даюць комплексныя паказчыкі, напрыклад:
- Індэкс якасці жыцця
- Індэкс шчасця
Індэкс якасці жыцця Графікі паказваюць стабільны разрыў паміж краінамі:
- Эстонія ўстойліва лідзіруе
- Польшча, Літва, Латвія фарміруюць другую групу
- Беларусь і Украіна значна адстаюць, з разрывам каля 20-30 пунктаў
Дадзеныя заснаваны на метадалогіі Numbeo, якая ўлічвае:
- Пакупніцкую здольнасць
- Бяспеку
- Ахову здароўя
- Кошт жыцця
- Суадносіны цэн на нерухомасць да даходаў
- Час на дарогу
- Забруджванне навакольнага асяроддзя
- Клімат
Крыніца дадзеных: Quality of Life.
Індэкс шчасця
Ключавыя назіранні:
- Польшча лідзіруе з паказчыкам вышэй 6.0
- Краіны Балтыі паказваюць устойлівы рост
- Беларусь дэманструе зніжэнне з 5.8 да 5.5
- Украіна стабільна на апошнім месцы, але з тэндэнцыяй да росту, нягледзячы на якуюся з 2014 года вайну на сваёй тэрыторыі.
Дадзеныя заснаваны на апытаннях Gallup World Poll, што робіць іх больш аб’ектыўнымі ў параўнанні з дзяржаўнай статыстыкай. Крыніца дадзеных: World Happiness Report.
Дадаткова аналіз на дэзінфармацыйныя наратывы:
- Дыскрэдытацыя еўраінтэграцыі: Аўтар сцвярджае, што еўраінтэграцыя “дыскрэдытавала сябе”, што мае на ўвазе, што працэс інтэграцыі не толькі не прыносіць карысці, але і вядзе да негатыўных наступстваў. Гэтае сцвярджэнне можа быць дэзінфармацыйным, паколькі яно ігнаруе станоўчыя аспекты еўраінтэграцыі, такія як эканамічны рост, паляпшэнне стандартаў жыцця і ўмацаванне дэмакратычных інстытутаў у некаторых краінах.
- Сувязь еўраінтэграцыі з вайной: Сцвярджэнне аб тым, што еўраінтэграцыя прывяла да вайны ва Украіне, з’яўляецца моцным дэзінфармацыйным наратывам. Гэтае сцвярджэнне спрашчае складаныя геапалітычныя і гістарычныя фактары, якія прывялі да канфлікту, і спрабуе ўскласці віну на працэс еўраінтэграцыі, што можа ўводзіць у зман.
- Негатыўныя наступствы для сельскай гаспадаркі і эканомікі: Аўтар сцвярджае, што еўраінтэграцыя прывяла да “”разбурэння”” сельскай гаспадаркі і адтоку рабочай сілы ў Польшчы і краінах Балтыі. Гэтае сцвярджэнне можа быць дэзінфармацыйным, паколькі яно не ўлічвае кантэкст змен у эканоміцы гэтых краін, а таксама магчымыя перавагі, такія як доступ да новых рынкаў і інвестыцый.
- Падман з боку Захаду: Фраза аб тым, што еўраінтэграцыя з’яўляецца “”адной з форм падману””, мае на ўвазе, што Захад наўмысна ўводзіць краіны ў зман для дасягнення сваіх мэт. Гэта стварае выяву Захаду як маніпулятара, што можа спрыяць антызаходнім настроям і ўзмацняць падзел паміж краінамі.
- Абагульненне і спрашчэнне: Тэкст змяшчае мноства абагульненняў, такіх як “”усе разумеюць””, што еўраінтэграцыя з’яўляецца падманам. Гэта стварае ілюзію аднадушнасці меркаванняў, што можа быць дэзінфармацыйным, паколькі не ўлічвае разнастайнасць меркаванняў і досведаў розных краін і іх грамадзян.
У цэлым, тэкст змяшчае шэраг дэзінфармацыйных наратываў, якія накіраваны на дыскрэдытацыю еўраінтэграцыі і стварэнне негатыўнага вобразу Захаду, што можа ўплываць на грамадскую думку і палітычныя настроі.