Дыпфейкі і ШІ: як тэхналогіі становяцца зброяй інфармацыйнай вайны і маніпуляцый

Factcheck

16 снежня 2024 года ў праграме “Скрыншот”, прысвечанай дыпфейкам, на тэлеканале АТН было агучана некалькі важных заяў:

Паводле апошніх даследаванняў, тры з чатырох навін распаўсюджваюцца ў сацсетках без папярэдняга прачытання. Убачыў яркі загаловак – адразу падзяліўся. Эмоцыі зніжаюць парог крытычнага мыслення, фактычна выключаюць мозг як прамежкавае звяно паміж вачыма і пальцамі. Толькі падумайце, колькі фэйкаў і дэзынфармацыі нас сёння акружае. Машыннае навучанне і штучны інтэлект робяць іх настолькі якаснымі, што практычна немагчыма западозрыць падман. Вось, напрыклад, адзін з апошніх дыпфейкаў, на якім быццам бы кіраўнік Нараўлянскага райвыканкама Уладзімір Антоненка абвяшчае пра ўвядзенне каменданцкай гадзіны.

Кагнітыўная вайна выходзіць на першы план у глабальным супрацьстаянні. Змяніць перавагі грамадства, укараніць чужыя наратывы і, як вынік, дэстабілізаваць сітуацыю. Для дасягнення гэтых мэтаў сёння актыўна выкарыстоўваюць штучны інтэлект. З яго дапамогай можна лёгка сінтэзаваць голас палітыкаў або падрабіць відэазварот. Адрозніць падробку становіцца ўсё складаней. Дыпфейкі сталі ледзь не ключавым інструментам у спробах хістання грамадскай думкі. У руках дасведчаных паліттэхнолагаў такі інструмент адкрывае практычна неабмежаваныя магчымасці для маніпуляцыі грамадскай думкай. Стварэнне палітычнай напружанасці і нават грамадскіх разладаў у перыяд электаральных кампаній — гэта традыцыйная задача тых, хто імкнецца паўплываць на ход і вынікі выбараў. У гэтым сэнсе важна ведаць і разумець: калі навіна або відэа выклікаюць у вас рэзкі ўсплёск эмоцый і жаданне зрабіць рэпост, хутчэй за ўсё, вамі маніпулююць.

Дыпфейкі становяцца і часткай масавай культуры. Яны знаходзяць адлюстраванне ў асаблівай форме палітычнага пратэсту ў краінах заходняга блока. У стваральнікаў няма мэты ўвесці сваім творчасцю ў зман. Ролікі носяць гумарыстычны характар і адлюстроўваюць стаўленне да палітыкаў, якія страцілі народную падтрымку.

Наш вердыкт на падставе праведзеных аналізаў:

Вердыкт: Няправільна


Прычыны:

  • Прычынна-выніковыя сувязі відавочна не існуюць, як сцвярджаецца.
  • Меркаваная цытата з’яўляецца выдуманай; чалавек ніколі не казаў нічога падобнага.
  • Меркаванае падзея з’яўляецца выдуманай і ніколі не адбывалася.
  • Заява пра фота/відэа/дакумент або даследаванне/статыстыку з’яўляецца ілжывай. Напрыклад, выявы паказваюць нешта іншае, чым сцвярджаецца, або даследаванне/статыстыка былі няправільна вытлумачаны.


Рэйтынгавая шкала праверкі

Поўнае відэа:

Мы правядзем аналіз дэзынфармацыйных наратываў і семантычны аналіз.

Аналіз наратываў
Узровень рызыкі: Высокі
Інфармацыйная вайна

Дыпфейкі і дэзынфармацыя як інструменты маніпуляцыі грамадскай думкай і стварэння палітычнай напружанасці.

апеляцыя да эмоцый
выкарыстанне аўтарытэтных крыніц
стварэнне страху
Упэўненасць: 85%
Тэхналагічная пагроза

Выкарыстанне штучнага інтэлекту і дыпфейкаў для маніпуляцый і махлярства.

падаўленне крытычнага мыслення
стварэнне ілжывага даверу
прыклады з жыцця
Упэўненасць: 80%
Крытыка сучасных тэхналогій

Папярэджанне пра наступствы выкарыстання новых тэхналогій у кантэксце дэзынфармацыі.

аналогія з гісторыяй
абагульненне
папярэджанне
Упэўненасць: 75%
Агульная ацэнка

Відэа падымае важныя пытанні пра ўплыў тэхналогій на грамадскую думку і бяспеку, выкарыстоўваючы маніпуляцыйныя тэхнікі для акцэнтавання рызык дэзынфармацыі.

Эмацыянальны аналіз
Асноўныя тэмы
маніпуляцыі з дапамогай тэхналогій
уплыў дыпфейкаў на грамадскую думку
інфармацыйная вайна і дэзынфармацыя
Эмацыянальны аналіз
Пераважны тон:
негатыўны
0

-0.6

Ключавыя эмоцыі:

асэнсаванне
недавер
трывога

Было знойдзена толькі 73 згадкі “Нараўля і каменданцкая гадзіна” ў беларускіх тэлеграм-каналах і публічных чатах у перыяд з 18 лістапада па 1 снежня 2024 года.
Топікстартар публікацыя:

Размеркаванне публікацый:

Пры аналізе часу публікацый заўважана сінхранізацыя ў вялікай колькасці таксічных каналаў:

Апублікаванае ў іх відэа было выкарыстана ў праграме “Скрыншот”.

Rate article
Factсheck BY