В кастрычніку нечакана стартавала прэзідэнцкая кампанія ў Беларусі, што прывядзе да ўзмацнення тэмы “грамадзянскай супольнасці” ў абноўленых дзяржаўных наратывах.
Распределение згадванняў тэмы “грамадзянскай супольнасці”:
Рост у канцы кастрычніка быў звязаны з правядзеннем II Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы.
Асноўныя крыніцы публікацый па тэме грамадзянскай супольнасці:
Была праведзена ачыстка даных, і фінальны датасет за кастрычнік 2024 складаецца з 634 запісаў. На аснове атрыманых даных было створана “аблако слоў”, у якім выкарыстоўваўся падрыхтаваны набор беларуска-рускіх стоп-слоў: 
Ствараецца ілюзія, што тэмай “грамадзянскай супольнасці” ў Беларусі займаецца толькі адзін палітык, кіраўнік дзяржавы, і трэба “падпісаць указ”.
Праўладныя грамадскія кампаніі Для імітацыі дзейнасці “грамадзянскай супольнасці”, якая знаходзіцца ў жорстка рэгламентаваных і рэгуляваных рамках, праводзяцца нейкія фармалізаваныя актыўнасці пад бравурнымі лозунгамі. Напэўна, з-за нейкай дзіўнай настальгіі па даўно мінулых часах назвы мерапрыемстваў, іх механіка правядзення, справаздачнасць прадстаўляюць касплэй такіх жа мерапрыемстваў, што праходзілі ў часы Савецкага Саюза. Прыклады ініцыяваных адкульсьці з урадавых структур ініцыятыў “грамадзянскай супольнасці”:
- Народнае адзінства – заклад будучыні Беларусі
- Няхай гады будуць залатымі
- моладзевая дыскусійная пляцоўка «Моладзевы сход»
- анлайн-платформа “Народная пяцігодка”
- Размова пра важнае: шчаслівая сям’я – моцная дзяржава
- «СЯМ’Я ЯК ЗНАК ЯКАСЦІ»
- Марафон адзінства
- Курсы «Партыйнай школы»
- Спартыўны праект «Калі мы адзіныя, мы непераможныя!»
- Донарская акцыя «Белая Русь» — родная кроў»
Аналіз публікацый
Для аналізу публікацый па тэме грамадзянскай супольнасці было выбрана выданне СБ Беларусь Сегодня. Быў праведзены аналіз тэкстаў па тэме грамадзянскай супольнасці метадам TF-IDF. Гэты метад вылічвае важнасць кожнага слова ў дакуменце адносна колькасці яго ўжывання ў дадзеным дакуменце і ўсяго збору тэкстаў.
Атрыманыя трыграмы:
Відавочна пэўны набор словазлучэнняў: прэзідэнцкія выбары, праўладная партыя “Белая русь”, бюракратычныя штампы, такія як “ідэалагічнай работы”, “захаванне гістарычнай памяці”, “справам моладзі”.
Далей быў праведзены аналіз тэкстаў публікацый на дэзінфармацыйныя наратывы з выкарыстаннем fine-tuning мадэлі 4o-mini-2024-07-18.
Публікацыі:
Лукашэнка: толькі беларускі народ мае права вырашаць сваю лёс, падабаецца гэта каму ці не
У прадстаўленым тэксце можна вылучыць некалькі дэзінфармацыйных наратываў, якія служаць для фарміравання пэўнага грамадскага меркавання і ўмацавання ўлады:
- Маналіт дзяржаўнай вертыкалі: Зацвярджэнне аб тым, што ціск і ўмяшанне ўмацоўваюць дзяржаўную вертыкаль, можа быць інтэрпрэтавана як спроба прадставіць аўтарытарны рэжым як стабільны і падтрыманы народам. Гэта стварае ілюзію адзінства і згоды, ігнаруючы магчымыя незадавальненні і пратэстныя настроі ў грамадстве.
- Сплочванне грамадзянскай супольнасці: Заява аб сплочванні грамадзянскай супольнасці ў адказ на знешнія пагрозы можа быць дэзінфармацыйнай, паколькі яна падразумявае, што грамадзяне аб’ядноўваюцца вакол улады, у той час як на самой справе можа назірацца падаўленне іншадумства і абмежаванне грамадзянскіх свабод.
- Знешнія напады: Згадка аб “знешніх нападах” стварае вобраз ворага, што можа выкарыстоўвацца для апраўдання рэпрэсій і абмежавання правоў грамадзян. Гэта таксама можа спрыяць нацыяналістычным настроям, адцягваючы ўвагу ад унутраных праблем.
- Скіданне рэжыму: Фраза аб “скідванні рэжыму” і “беспрасветных мэтах” падразумявае, што любыя спробы змяніць палітычную сітуацыю ў краіне з’яўляюцца не толькі неэфектыўнымі, але і шкоднымі. Гэта можа служыць для дыскрэдытацыі апазіцыі і актывістаў.
- Ідэя аб тым, што народ сам з’яўляецца Беларуссю: Зацвярджэнне, што “наших людзей не трэба агітаваць за Беларусь”, можа быць інтэрпрэтавана як спроба стварыць вобраз адзінства паміж народам і рэжымам, ігнаруючы разнастайнасць меркаванняў і магчымыя незадавальненні сярод грамадзян.
- Моцная, стабільная і незалежная: Гэтыя эпітэты, якія выкарыстоўваюцца для апісання краіны, могуць быць дэзінфармацыйнымі, калі яны не адпавядаюць рэальнаму становішчу спраў, напрыклад, у кантэксце эканамічных цяжкасцяў, палітычных рэпрэсій або міжнароднай ізаляцыі.
- Права народа вырашаць сваю лёс: Заява аб тым, што толькі беларускі народ мае права вырашаць сваю лёс, можа быць выкарыстана для легітымацыі аўтарытарнага рэжыму, сцвярджаючы, што любыя знешнія ўмяшанні недапушчальныя, нават калі яны накіраваны на падтрымку дэмакратыі і правоў чалавека.
У цэлым, тэкст змяшчае элементы прапаганды, накіраваныя на ўмацаванне цяперашняй улады і стварэнне вобраза адзінства і стабільнасці ва ўмовах знешняга ціску.
31 кастрычніка на II Мінскай міжнароднай канферэнцыі па еўразійскай бяспецы прагучала такое бачанне “грамадзянскай супольнасці” і дэмакратыі:
Тэкст змяшчае некалькі дэзінфармацыйных наратываў, якія можна вылучыць і прааналізаваць:
- Дыхатамія “дэмакратыя для сябе” і “дэмакратыя на экспарт”: Лукашэнка сцвярджае, што існуе два тыпы дэмакратыі — адна, якая прымяняецца ўнутры краін (для сябе), і другая, якая навязваецца іншым дзяржавам (на экспарт). Гэты наратыў падразумявае, што заходнія краіны выкарыстоўваюць дэмакратычныя каштоўнасці як інструмент для ўмяшання ў справы іншых дзяржаў, што можа быць інтэрпрэтавана як спроба дыскрэдытаваць заходнія мадэлі дэмакратыі.
- Крытыка міжнародных інстытутаў: Згадка аб фізічным ліквідаванні людзей, якія лічацца пагрозай для нацыянальнай бяспекі, і аб ціску на міжнародныя арганізацыі, такія як Міжнародны крымінальны суд і ААН, стварае вобраз міжнароднай сістэмы, якая быццам бы выкарыстоўваецца для пераследу неўгодных лідараў. Гэта можа быць успрынята як спроба апраўдаць дзеянні аўтарытарных рэжымаў, якія падаўляюць апазіцыю.
- Інсінауацыі аб “каляровых рэвалюцыях”: Лукашэнка кажа аб тым, што ў краінах, якія “асмельваюцца ісці сваім шляхам”, адбываюцца каляровыя рэвалюцыі, што падразумявае знешняе ўмяшанне і маніпуляцыі. Гэта стварае вобраз знешняга ворага, які імкнецца падарваць суверэнітэт краін, што можа выклікаць страх і незадавальненне сярод насельніцтва.
- Абвінавачванні ў адрас Захаду: Тэкст змяшчае шмат абвінавачванняў у адрас заходніх краін і іх палітыкаў, уключаючы сцвярджэнні аб фабрыкацыі крымінальных спраў супраць нацыянальна арыентаваных палітыкаў. Гэта стварае вобраз Захаду як агрэсара, які ўмешваецца ў унутраныя справы іншых краін, што можа быць выкарыстана для апраўдання рэпрэсій унутры Беларусі.
- Прадказанне грамадзянскай вайны ў ЗША: Сцвярджэнне аб тым, што ЗША могуць сутыкнуцца з унутранай грамадзянскай вайной, з’яўляецца моцным дэзінфармацыйным наратывам, які можа быць выкарыстаны для падрыву даверу да амерыканскай дэмакратыі і стварэння вобраза нестабільнасці ў заходнім свеце.
- Заклік да павагі меркавання Еўразіі: Лукашэнка падкрэслівае важнасць голасу краін Еўразіі ў міжнародных справах, што можа быць інтэрпрэтавана як спроба стварыць альтэрнатыўны цэнтр улады, супрацьпастаўлены Захаду.
Таксічныя публікацыі 10 кастрычніка была зроблена публікацыя ў тэлеграм-канале Belvestnik, якая атрымала 8 рэпостаў і сабрала менш за 40 000 праглядаў: 
Публікацыя змяшчае такое дзіўнае вызначэнне, як “некамерцыйная недзяржаўная арганізацыя”, што падразумявае магчымасць існавання “некамерцыйных (пра)дзяржаўных арганізацый”.
Тэкст змяшчае некалькі элементаў, якія можна аднесці да дэзінфармацыйных наратываў:
- Абясцэньванне дзейнасці НДА: У тэксце падкрэсліваецца, што НДА ў Беларусі з’яўляюцца ненадзейнымі крыніцамі інфармацыі і актыўна ўмешваюцца ў палітычныя і эканамічныя працэсы, што ставіць пад сумнеў іх аб’ектыўнасць і сапраўдныя намеры. Гэта стварае негатыўнае стаўленне да дзейнасці НДА і фармуе ўражанне, што яны наўмысна распаўсюджваюць дэзінфармацыю.
- Сцвярджэнне аб ілжывых прагнозах: Прыводзяцца прыклады нібыта ілжывых прагнозаў НДА, такіх як крах эканомікі з-за санкцый і масавыя пратэсты ў 2023 годзе, што можа мець мэтай дыскрэдытацыю іх аналітычных здольнасцей і негатыўны ўплыў на іх рэпутацыю.
- Акцэнт на стабільнасці і поспехах урада: Падкрэсліваецца, што нягледзячы на прагнозы НДА, сітуацыя ў Беларусі заставалася стабільнай, што можа выкарыстоўвацца як прапагандысцкі элемент для стварэння вобраза паспяховага і ўстойлівага ўрада, а таксама для супрацьдзеяння крытыцы.
- Неабходнасць кантролю НДА з боку дзяржавы: Сцвярджэнне аб неабходнасці кантролю і маніторынгу дзейнасці НДА беларускім кіраўніцтвам можна інтэрпрэтаваць як апраўданне ўмяшання дзяржавы ў іх дзейнасць і абмежаванне іх свабоды.
Гэтыя наратывы накіраваны на дыскрэдытацыю незалежных некамерцыйных арганізацый, прадстаўленне іх як ненадзейных і патэнцыйна шкодных, а таксама на стварэнне вобраза дзяржавы, якая эфектыўна супрацьстаіць унутраным і знешнім выклікам.
У заключэнне можна сказаць, што колькасць недакладнай інфармацыі аб беларускім грамадзянскім грамадстве працягвае расці. У сувязі з правядзеннем прэзідэнцкай кампаніі будзе павялічвацца колькасць псэўда-мерапрыемстваў “грамадзянскай супольнасці”. На жаль, можна прагназаваць далейшыя дэструктыўныя інфармацыйныя дзеянні, накіраваныя супраць беларускіх дэмакратычных сіл.
