Фактчак: Ці праўда, што цана на электрычнасць у Літве, Латвіі і Эстоніі вырасла на 300%?

Factcheck

17 лютага 2025 года на YouTube-канале CTVBY было размешчана відэа з клікбэйтным загалоўкам, які выкарыстоўвае савецкую назву: “Цэны ў Прыбалтыцы выраслі на 300%!”. Відэа сабрала больш за 1,5 мільёнаў праглядаў.
Змест гэтага сюжэта:

Краіны Балтыі працягваюць перажываць цяжкія наступствы адключэння ад энергетычнага кальца, якое злучае Латвію, Літву, Эстонію, Беларусь і Расію. Рэальнасць перавысіла нават самы негатыўны прагноз спецыялістаў. Нягледзячы на запэўніванне ўрада аб тым, што адключэнне ад БРЭЛЛ не пацягне за сабой буйных скачкоў цэн, кошт электраэнергіі ў Балтыйскіх рэспубліках за 10 дзён вырас ужо на 300%. І цяпер складае 600 еўра за мегават-гадзіну за бяздумнае рашэнне ўладаў стаць. Залежнымі ад еўрапейскіх пастаўшчыкоў энергіі ўжо расплачваюцца прамысловыя прадпрыемствы.

Наш вердыкт на падставе праведзеных аналізаў:

Вердыкт: Няправільны


Прычыны:

  • Тэзіс або сцвярджэнне цалкам ілжывыя: інфармацыя з некалькіх крыніц або меркаванні некалькіх экспертаў у канкрэтнай галіне супярэчаць яму.
  • Прычынна-выніковыя сувязі і сувязі відавочна не існуюць, як сцвярджаецца.
  • Пры цытаванні істотныя часткі апускаюцца, пераставляюцца, змяняюцца або няправільна перакладаюцца з замежнай мовы, у выніку чаго сэнс сказанага прынцыпова змяняецца.
  • Падзея адбылася ў істотных аспектах інакш, чым заяўлена.


Рэйтынгавая шкала праверкі

Поўнасцю відэа:

Падмацуем вердыкт дадзенымі.
Існуе вэбсайт Energy-charts, на якім ёсць дадзеныя па кошце электраэнергіі ў краінах Еўрапейскага Саюза.
Дадзеныя на дату выхаду відэа:

Кошт 1 мегават-гадзіны электраэнергіі ў Беларусі па аднастаўкавым тарыфе складае прыкладна 71,66 еўра пры бягучым курсе абмену (0,2971 BYN/EUR)
Пабудуем графік змянення кошту энергіі ў Балтыйскіх краінах і Польшчы:

Як відаць з дадзеных максімальнае значэнне не дасягала 300 еўра за мегават.
Акрамя таго, павышэнне кошту электраэнергіі залежыць у зімовы перыяд ад тэмпературы:

Як выглядае цяпер энергасістэма ў Балтыйскіх краінах:

Падрабязны рэпартаж, як адбывалася адключэнне і якія былі спадарожныя мерапрыемствы:

Цяпер выканаем аналіз дэзінфармацыйных наратываў і семантычны аналіз:

Аналіз наратываў
Узровень рызыкі: высокі
эканамічная катастрофа

Сцвярджэнне аб рэзкім росце цэн на электраэнергію ў краінах Балтыі, што падкрэслівае негатыўныя наступствы палітычных рашэнняў.

эмацыйная правакацыя
скажэнне фактаў
рытарычныя пытанні
Упэўненасць: 75%
антыўрадавы наратыў

Крытыка дзеянняў уладаў, якія, на думку аўтара, прывялі да эканамічных цяжкасцяў.

падмена паняццяў
дэгуманізацыя
антыэлітарнасць
Упэўненасць: 70%
залежнасць ад Захаду

Падкрэсліванне залежнасці краін Балтыі ад еўрапейскіх пастаўшчыкоў энергіі як негатыўнага аспекту.

метанаратыў
распальванне недаверу
Упэўненасць: 65%
Агульная ацэнка

Відэа выкарыстоўвае маніпулятыўныя тэхнікі для стварэння вобраза эканамічнай катастрофы ў краінах Балтыі, што можа падарваць давер да ўрада і ўзмацніць антыпалітычныя настроі.

Эмацыйны аналіз
Асноўныя тэмы
рост цэн
эканамічныя наступствы
энергетычная палітыка
Эмацыйны аналіз
Пераважаючы тон:
негатыўны
0
Rate article
Factсheck BY