TikTok і палітыка: як платформа стала інструментам маніпуляцый аб Румыніі

Factcheck

27 сакавіка 2025 года на YouTube канале было размешчана відэа з вострым загалоўкам: “ЕС адняў у румынаў іх выбар!”. З наступным зместам:

Сумленных выбараў у Еўропе прыходзіцца патрабаваць. На вуліцу Бухарэста выйшлі тысячы жыхароў румынскай сталіцы. Дэманстрацыя прайшла перад будынкам урада. Мітынгоўцы выступаюць супраць ануляванння вынікаў першага тура выбараў прэзідэнта і заклікаюць да сыходу з пасады дзеючага кіраўніка дзяржавы. Акцыю прымеркавалі да дня нараджэння скрайне правага палітыка Келіна Джорджэску. Нагадаю, што менавіта яго кандыдатуру ў снежні падтрымалі большасць выбаршчыкаў. Аднак суд Румыніі заўважыў уплыў звонку на вынікі галасавання. Гэта стала пачаткам палітычнага пераследу Джорджэску. Пасля супраць яго вылучылі адразу шэсць абвінавачанняў і забаранілі ўдзельнічаць у паўторных выбарах. Рашэнне ЦВК аб сваім недапушчэнні сам палітык назваў прамым ударам у сэрца дэмакратыі ва ўсім свеце. З гэтым згодныя і тысячы румынаў. Адзначу, што Джорджы Скуні – еўрапейскі палітык у звыклым разуменні гэтага вызначэння. Яго погляды адрозніваюцца ад агульнапрынятых на Захадзе. Выступае супраць НАТА і ўцягвання Румыніі ў ваенныя канфлікты, крытыкуе антырасійскія санкцыі і называе Украіну “выдуманай дзяржавай”.

Наш вердыкт на падставе праведзеных аналізаў:

Вердыкт: Няправільны


Прычыны:

  • Тэзіс ці сцвярджэнне цалкам ілжывыя: інфармацыя з некалькіх крыніц або меркаванні некалькіх экспертаў у канкрэтнай галіне супярэчаць яму.
  • Прычынна-следчыя сувязі і сувязі відавочна не існуюць, як сцвярджаецца.
  • Пры цытаванні істотныя часткі апускаюцца, пераставляюцца, змяняюцца або няправільна перакладаюцца з замежнай мовы, у выніку чаго сэнс сказанага прынцыпова змяняецца.
  • Падзея адбылася ў істотных аспектах інакш, чым заяўлена.


Рэйтынгавая шкала праверкі

Цалкам відэа:

Гісторыя падзеі:
У лістападзе 2024 года ў Румыніі адбыўся першы тур прэзідэнцкіх выбараў, вынікі якога выклікалі значныя спрэчкі і заклапочанасць. Нечаканую перамогу ў першым туры атрымаў малавядомы ультраправы кандыдат Кэлін Джорджэску, што стала сюрпрызам для многіх назіральнікаў. Ключавую ролю ў яго поспеху адыграла сацыяльная сетка TikTok, дзе яго кампанія атрымала шырокае распаўсюджванне. Лічыцца, што Джорджэску актыўна выкарыстоўваў платформу для прасоўвання сваіх поглядаў, асабліва сярод моладзі, што забяспечыла яму значную падтрымку ў гэтай узроставай групе.
Аднак пасля выбараў з’явіліся падазрэнні ў маніпуляцыях і замежным умяшанні праз TikTok. Румынскія спецслужбы паведамілі пра магчымае выкарыстанне платформы для распаўсюджвання дэзінфармацыі і ўплыву на грамадскую думку на карысць Джорджэску. У выніку Канстытуцыйны суд Румыніі ануляваў вынікі першага тура выбараў, спасылаючыся на выяўленыя парушэнні і ўмяшанне.
Гэтыя падзеі прыцягнулі ўвагу Еўрапейскай камісіі, якая пачала афіцыйнае расследаванне ў дачыненні да TikTok па падазрэнні ў парушэнні Закона аб лічбавых паслугах і магчымым садзейнічанні маніпуляцыям падчас выбараў у Румыніі. Улады Румыніі таксама разглядаюць магчымасць прыпынення работы TikTok на тэрыторыі краіны да завяршэння расследавання.
Сітуацыя ў Румыніі падкрэслівае ўзрастаючую ролю сацыяльных сетак у палітычных працэсах і неабходнасць дбайнага кантролю за іх выкарыстаннем для прадухілення маніпуляцый і забеспячэння сумленнасці выбараў.
Цяпер выканаем аналіз дэзінфармацыйных наратываў і семантычны аналіз:

Аналіз наратываў
Узровень рызыкі: HIGH
manipulation

У відэа сцвярджаецца, што вынікі выбараў былі ануляваны пад уплывам знешніх сіл, што стварае ілжывае ўражанне аб легітымнасці выбараў і палітычнай сітуацыі ў Румыніі.

выбарачнае цытаванне
падмена паняццяў
Упэўненасць: 65%
polarization

Кантэнт стварае падзел паміж ‘мы’ (тыя, хто падтрымліваюць Джорджэску) і ‘яны’ (улады і знешнія сілы), што ўзмацняе грамадскія рознагалоссі.

штучны падзел
Упэўненасць: 60%
emotional exploitation

Выкарыстанне эмацыйна афарбаванай мовы для маніпуляцыі ўспрыманнем сітуацыі, напрыклад, фразы пра ‘прамы ўдар у сэрца дэмакратыі’.

эмацыйна афарбаваная лексіка
Упэўненасць: 55%
Агульная ацэнка

Кантэнт змяшчае заўважныя скажэнні фактаў і маніпуляцыі, накіраваныя на стварэнне палярызацыі і эмацыйнага ўздзеяння.

Эмацыйны аналіз
Асноўныя тэмы
палітычныя выбары ў Румыніі
дэманстрацыі і пратэсты
правы чалавека і дэмакратыя
уплыў знешніх фактараў на выбары
Эмацыйны аналіз
Пераважны тон:
negative
0

-0.7

Ключавыя эмоцыі:

расчараванне
надзея
гнеў
Rate article
Factсheck BY