ці як “умела” распаўсюджваць недакладную (фэйкавую) інфармацыюНа мінулым тыдні Літоўская камісія па радыё і тэлебачанні“Камісія радыё і тэлебачання Літвы”It seems that your message is incomplete. Could you please provide the text you would like me to translate into Belarusian?“запретила” translates to “forbade” or “prohibited” in English. If you need a specific context or sentence translated, please provide more details!Трансляцыю расійскага тэлеканала RT у Літоўскай Рэспубліцы спынілі з-за сувязяў з знаходзячымся ў “чорным” спісе Еўрасаюза (ЕС) расійскім прапагандыстам Дзмітрыем Кіселевым, якога лічаць канчатковым бенефіцыярам. Гэта адбылося пасля забароны тэлеканала ў Латвіі.Could you please provide the text you would like me to translate into Belarusian?Калі адбываюцца забароны эфірнага або кабельнага вяшчання тэлеканалаў, у многіх выпадках павялічваюцца аўдыторыі вэб-сайтаў тэлеканалаў і адпаведных каналаў у YouTube. Гэты факт павінны ўлічваць адказныя асобы, якія прымаюць рашэнні аб забаронах, і ведаць аб аўдыторных зменах, г.зн. улічваць міграцыю гледачоў у медыяспажыванні.
Глабальная аўдыторыя вэб-сайта RT.com – велізарная. Так, паводле дадзеных даследчай кампаніі comScore, яшчэ чатыры гады таму аўдыторыя…“дасягала” 50 мільёнаўчалавек. Толькі аўдыторыя ў ЗША, з улікам вэб-сайта, мабільнага прыкладання і канала на YouTube, складала больш чым9 мільёнаўчалавек. Адзіночныя матэрыялы на сайце збіраюць нереальнае колькасць праяўленняў сацыяльнай эмпатыі – сотні тысяч і нават мільёны лайкаў і расшарванняў. Паводле дадзеных сэрвісу маніторынгу сацыяльных медыя Buzzsumo, публікацыі з найбольшай удзельнасцю на Facebook.com за мінулы год:
Слід адзначыць, што тэмамі паказаных публікацый з’яўляюцца каронавірусная пандэмія COVID-19, у прыватнасці ў Італіі і Францыі, а другой тэмай з’яўляюцца чэрвеньскія пратэсты ў ЗША. Як паказвае нядаўняе даследаваннеОксфардскі інстытут ІнтэрнэтуКонтэнт у сацыяльных сетках, які датычыцца каронавіруса, апублікаваны «RT» і «Спутником» у Германіі, Іспаніі і Францыі, можа атрымаць большы сярэдні ўзровень узаемадзеяння на адзін матэрыял, чым аўтарытэтныя СМІ.Прабачце, але ваш запыт не ўтрымлівае тэксту для перакладу. Калі ласка, прадставіце тэкст, які вы хацелі б перакласці на беларускую мову.Цяпер перайдзем да разгляду аўдыторыі беларускага дэсктопнага вэбсайта russian.rt.com. Аўдыторыя на працягу першага паўгоддзя 2020 года:
У чэрвені 2020 года чытацкая аўдыторыя вэбсайта russian.rt.com складала240 тысяччалавек, што дазваляе знаходзіцца амаль у сярэдзіне першай сотні папулярных (па ахопе) сайтаў у Беларусі:
Асноўныя сацыяльна-дэмаграфічныя характарыстыкі беларускай камп’ютарнай аўдыторыі ва ўзросце 15-74 гады вэбсайта – russian.rt.com. Доля мужчынскай аўдыторыі ў першым паўгоддзі вар’іравалася ад 49% (чэрвень 2020) да 69% (лютага 2020), адпаведна, жаночая аўдыторыя ад 31% (лютага 2020) да 51% (чэрвень 2020).
Маладзёвая аўдыторыя ва ўзросце 15-24 гадоў максімум складала 12,3% у красавіку 2020. У ўзросце 25-34 гады максімальная доля была 19% у маі 2020. Найбольш людзей ва ўзросце 35-44 гады было ў студзені 2020 – 15%. Две самых вялікіх групы чытачоў – гэта 45-54 і 55-74 гады. Максімум для 45-54 – гэта красавік 2020. Доля складала 32%. Група 55-74 вар’іравалася ад 33% (студзень 2020) да 43% (май 2020). Две самых вялікіх страты па роду дзейнасці – гэта спецыялісты/галоўныя спецыялісты (16-21%) і пенсіянераў (18-24%), што карэлюе з узростам чытачоў. Аўдыторыя з Мінска вельмі моцна вар’іруецца ад 40 (май 2020) да 80 (март 2020) тысяч чалавек. Дастаткова стабільна доля людзей з малых гарадоў (да 50 тысяч чалавек) і сельскай мясцовасці складае 22%. З буйных прамысловых гарадоў, не абласных – 18-21%. 60% аўдыторыі глядзіць традыцыйнае тэлебачанне кожны дзень.
Паводзіны беларускай камп’ютарнай аўдыторыі russian.rt.by, гэта значыць, якія яшчэ рэсурсы наведваліся на працягу месяца і якая доля чытачоў rt.com у аўдыторыях іншых сайтаў:
Найбольшыя перакрыцці аўдыторый з расійскімі навінамі і агрэгатарамі – howto-news.info (79,2%), infox.sg (73,6%), rusplt.ru (69%).
Паглядзім на змест навін на russian.rt.com, у прыватнасці навін пра Беларусь. Вядома, спасылка на гэты раздзел ігнаруе афіцыйнае напісанне назвы Беларусі – https://russian.rt.com/trend/334987-belorussiya. Іншая больш тонкая адсылка да спадчыны Савецкага Саюза – гэта раздзел “Былы СССР” – https://russian.rt.com/СССР. Выкарыстоўваецца некарэктная назва Балтыйскіх краін – “Прыбалтыка”. Агрэсыўныя загалоўкі навін, звязаных з украінскімі падзеямі…
Калі вы трапляеце на сайт russian.rt.com, вам любязна прапануюць спампаваць Яндекс.Браўзер:
Гэта “любезнасць” наглядна відаць у крыніцах рэферальнага трафіку для вэбсайта russian.rt.com па дадзеных сэрвісу SimilarWeb:
То ёсць трафік і прыходзіць ад расійскага пошукавіка yandex.ru, і ідзе на сістэму рэкамендацыйнага кантэнту – Я́ндекс.Дзе́н. Присутнічаюць блокі кантэкстнай рэкламы – Яндекс.Дырект. Таксамавыкарыстоўваеццаплатформа натыўнай рэкламы Taboola, якая ўлічвае паводзіны карыстальніка, лакалізацыю, кантэкст, сацыяльныя трэнды і іншыя фактары, дазваляе персаналізаваць рэкламу ў сетцы. Варта звярнуць увагу на іншыя буйныя крыніцы, любімыя медыяменеджарамі, трафіку – гэта навінавыя агрэгатары. Яны вельмі візуальна і гарманічна, з пункту гледжання дызайну, размешчаны на старонках вэбсайта:
То ёсць трафік і прыходзіць ад расійскага пошукавіка yandex.ru, і ідзе на сістэму рэкамендацыйнага кантэнту – Я́ндекс.Дзе́н. Присутнічаюць блокі кантэкстнай рэкламы – Яндекс.Дырект. Таксамавыкарыстоўваеццаплатформа натыўнай рэкламы Taboola, якая ўлічвае паводзіны карыстальніка, лакалізацыю, кантэкст, сацыяльныя трэнды і іншыя фактары, дазваляе персаналізаваць рэкламу ў сетцы. Варта звярнуць увагу на іншыя буйныя крыніцы, любімыя медыяменеджарамі, трафіку – гэта навінавыя агрэгатары. Яны вельмі візуальна і гарманічна, з пункту гледжання дызайну, размешчаны на старонках вэбсайта:“Вельмі яркія загалоўкі, эфектныя фатаграфіі і куды яны вядуць? У прыватнасці, адчувальны загаловак на тэму каронавіруснай пандэміі COVID-19.”Жахлівы прагноз вучоных: ад каранавіруса памрэ 80% чалавецтва.“Гэта публікацыя з’яўляецца недакладнай інфармацыяй, г.зн.”“фейк”Прабачце, але ваш запыт не зусім зразумелы. Калі ласка, падайце тэкст, які вы хацелі б перакласці на беларускую мову.дэзынфармацыя“, так як іскарджвае зыходную артыкул”Імунітэт да Covid-19 можа быць страчаны за некалькі месяцаў, паказвае даследаванне з Вялікай Брытаніі.“Гэты выпадак падрабязна выкладзены.”“тут”“Праверым версію, што людзі не звяртаюць увагі на недакладную інфармацыю і клікбейтныя загалоўкі і не пераходзяць на гэтыя інформеры. Беларуская камп’ютарная аўдыторыя smi2.ru ў чэрвені 2020 года была”226 тысяччалавек. Агульная з russian.rt.com (з улікам перакрыцця аўдыторый) –337 тысяччалавек. То ёсць129 тысяччалавек пабывалі на абодвух рэсурсах на працягу месяца. Сярод іх жанчыны ва ўзросце 55-74 гады склалі 38,7 тысячы чалавек, мужчыны ва ўзросце 55-74 гады – 26,1 тысячы. Жанчын ва ўзросце 45-54 гады – 28,2 тысячы чалавек. Мужчын ва ўзросце 45-54 гады – 18,6 тысячы чалавек. Па роду дзейнасці – 31 тысяча спецыялістаў/галоўных спецыялістаў, 12 тысяч кваліфікаваных рабочых/майстроў, 41 тысяча пенсіянераў. У Мінску жыве 39,2 тысячы чалавек. У малых гарадах і сельскай мясцовасці – 31 тысяча. Яшчэ 20,5 тысяч у буйных прамысловых гарадах.
Бярэм наступны агрэгатар – lentainform, якраз фейкавая навіна пра COVID-19 была на ім.
Беларуская аўдыторыя Lentainform.by склала ў чэрвені366 тысяччалавек. агульная з russian.rt.com (з улікам перакрыцця аўдыторый) –453 тысячычалавек. На абодвух рэсурсах пабываў –153 тысячычалавек. Распределенне па ўзросту:
жанчыны 55-74 гады – 51 тысяча чалавек;
мужчыны 55-74 гады – 29 тысяч чалавек;
жанчыны 45-54 гады – 38 тысяч чалавек;
мужчыны 45-54 гады – 23 тысячы чалавек.
Пенсіянераў налічваецца 51 тысяча чалавек, спецыялістаў/галоўных спецыялістаў – 33 тысячы чалавек, 10,5 тысяч кіраўнікоў сярэдняга звяна, 14,5 тысяч кваліфікаваных рабочых/майстроў на вытворчасці.
У Мінску жыве 39,7 тысяч чалавек, у малых гарадах пражывае 37 тысяч чалавек, 31 тысяча ў буйных прамысловых гарадах.
Трэці агрэгатар – infox.sg. Чэрвеньская аўдыторыя –136 тысяччалавек. Агульная аўдыторыя276 тысяччалавек. Тых, хто пабываў на абодвух рэсурсах –100 тысяччалавек. З іх жанчыны ва ўзросце 55-74 гады – 40 тысяч чалавек, мужчыны ва ўзросце 55-74 гады – 16 тысяч. Жанчыны ва ўзросце 45-54 гады – 29 тысяч. Мужчыны ва ўзросце 45-54 гады – 12 тысяч чалавек. Найбольш характэрныя групы па роду дзейнасці – 40 тысяч пенсіянераў, 23 тысячы спецыялістаў/галоўных спецыялістаў, 9 тысяч чалавек – кваліфікаваныя рабочыя, майстры. У Мінску пражывае 26 тысяч чалавек, 24 тысячы ў малых гарадах і сельскай мясцовасці, 20 тысяч у буйных прамысловых гарадах.
Атрымліваецца, што перасячэнні аўдыторый вялікія і пераходаў на сайты рэкамендацыйных навін вельмі шмат. Гэта цалкам выразна акрэсленая інтэрнэт-аудторыя. Можна сказаць, што яны не з’яўляюцца digital native і таму могуць быць вельмі ўразлівымі да недакладнай інфармацыі. З вывучэння паводніцкіх характарыстык бачны не вельмі вялікі ўзровень перасячэння з сацыяльнымі медыя. Следавальна, дадзеная аўдыторыя можа распаўсюджваць атрыманую інфармацыю з вуснаў у вусны, так званым “сарафанным радыё”.
Некалькі высноў з нашай мінулай публікацыі прааўдыторыі навінавых агрэгатараўУ Беларусі:
Важна павышаць узровень медыяграмотнасці ўсёй беларускай інтэрнэт-аудыторыі, каб, выкарыстоўваючы навыкі крытычнага мыслення, умець адрозніваць праўдзіваю інфармацыю ад фальшывай (fakenews) і сумніўнага характару. Праверка інфармацыі ў некалькіх крыніцах, якія выклікаюць давер (fact-checking), з’яўляецца неабходнай.
Аналіз магчымых наступстваў выкарыстання гэтых рэсурсаў з пункту гледжання інфармацыйнай бяспекі Рэспублікі Беларусь.
Калі казаць пра беларускія навіны на сайце RT.com, з тэхнічнага боку яны нейтральна напісаны, у іх ёсць спасылкі на крыніцы, паказваюцца розныя палітычныя погляды. Усё акуратна і тэхналагічна. Тэхналагічнасць прыводзіць да выкарыстання сістэм рэкамендацыйных навін, якія, у сваю чаргу, выкарыстоўваюць недакладную інфармацыю, што можа дэзынфармаваць непадрыхтаваных чытачоў, асабліва старэйшай узроставай групы, якія не маюць навыкаў і магчымасцяў праверкі навін.
Публікацыя падрыхтавана Baltic Internet Policy Initiative.
